Page 59 - Ondan Sonra Haziran 2023
P. 59
kurban olduğum” (Erg n, 1969:19,90) g b kalıp
sözlerde rastlanır. Bu sözler, b r badet
karșılamaktan z yade anne, baba, oğul, eș ve
yoldașlar arasında b r fedakârlık fades olarak
karșımıza çıkmaktadır. Kurban had ses ne lk
olarak Kazan Bey Oğlu Uruz Bey’ n Tutsak Olduğu
Boy”da telm h yapılmıștır. Kâf r ordularının
üzerler ne geld ğ ölüm-kalım ortamında
babasının ger de durması öğüdüne Uruz’ un
verd ğ șu cevap d kkat çek c d r:
A bey baba işitiyorum
Amma Arafat’ta erkek kuzu kurban için
Baba oğul kazanır ad için
Oğul da kılıç kuşanır baba gayreti için
Benim de başım kurban olsun senin için (Ergin,
1969:102).
Türk stan/Türkmen Sahra Nüshasında se olarak bulacaksın." (Saffat/101 -102). Burada Uruz ve Hz.
kurban had ses n n nasıl badet hal n n aldığı Hz. İsma l’ n babalarına karșı gösterd kler hürmet ve
İsma l kıssasına yer ver lerek açıklanmıștır. Bu fedakârlıkları oldukça benzerd r. Hz. İbrah m ve
olay, Kur’an’da Hz. İbrah m ve oğlu Hz. İsma l İsma l’ n lah buyruğa tesl m olmaları üzer ne oğlunun
arasında geçen șu konușmalar yoluyla canına bedel olarak Hz. İbrah m’e r b r kurbanlık
nakled lmekted r: "Yavrucuğum" ded , "Rüyamda ver lm șt r. Kur’an’da bu olay le Hz. İbrah m’ n ve
sen kurban ett ğ m gördüm; düșün bakalım sen İsma l’ n apaçık b r mt handan geçt kler yazılıdır. Uruz
bu șe ne d yeceks n?" Ded k : "Babacığım! Sana ve babası Kazan da b r sınavdan geçerek b rb rler ne
buyurulanı yap; nșallah ben sabredenlerden b r kavușmușlardır. Y ne D rse Han Oğlu Boğaç Han
Boyu”nda b rb rler yle mt han ed len baba-oğulun
kavuștukları gün kurbanlar kes ld ğ anlatılmaktadır. Bu
anlatının en bașına dönüldüğünde çocuksuzluk
yüzünden hor görülen D rse Han’a karısının șu șek lde
öğüt verd ğ görülür: “…attan aygır, deveden erkek deve,
koyundan koç kes, İç Oğuzun Dıș Oğuzun beyler n
bașına topla, aç görsen doyur, çıplak görsen donat,
borçluyu borcundan kurtar, tepe g b et yığdır göl g b
kımız sağdır, büyük z yafet ver.”(Erg n, 1969:12).
İslam yet’te kurban tıpkı zekât ve sadaka g b çt maî b r
yardım vasıtasıdır. Ancak fak r ve muhtaçların renc de
olmamaları ç n kurban et n n b r kısmının onu kesen
fert ve a les tarafından yen lmes Kur’an’da uygun
görülmüștür (Kurtkan, 1985:231). Oğuzlarda bu
hassas yet “halkını doyurup donatma sorumluluğu ve
sınıfsız toplum ruhu” le halkı b r araya get ren toy
geleneğ nde kend n göster r (Duymaz, 2005: 59). D rse
Han da bu n yete h zmet eden b r tören düzenlemes n n
sonucunda toplumun hep b rl kte ett ğ dualardan
nas b n almıș ve b r evlat sah b olmuștur. Sosyal
maksada uyularak yapılan bu badet, Dede Korkut
K tabı’nda da hem ferdî hem de toplumsal hayatta
manevî b r kazanç sebeb olarak görülmekted r.
Türk stan/Türkmen Sahra Nüshasına alplık deal
hâk md r. Güç, cesaret ve mertl kler , avcılık ve savaș
